در زمان های سپری شده با رشد جمعیت در دنیا در ساخت ساختمان ها نیز تغییر و تحولات گسترده ای به وجود آمده است که این تحولات خطرات ناشی از کار در ساختمان ها را به حداکثر خود رسانده است. عدم رعایت قواعد ایمنی در مراحل مختلف ساخت و ساز ساختمانی باعث شده این شغل یکی از سخت ترین و پر حادثه ترین شغل ها تا کنون اعلام شود. در صورتی که با رعایت کردن تدابیر ایمنی و رعایت مقررات لازم به راحتی می توان ایمنی افراد را در این شغل حفظ کرد.
خطرات عملیاتی ساختمان :
هر ساختمان مانند افراد درون آن متفاوت هستند و کالاهای تولید شده یا ذخیره شده در آنجا نیز متفاوت هستند. هر فردی که مسئول ایمنی ساختمان می باشد باید تمام خطرات و حفاظت از جزئیات آن را در کار خود قرار دهد.
اقدامات ایمنی برای ساختمان های عمومی ، مهد کودک ها ، ساختمان های صنعتی ، مجتمع های تجاری و اداری ، آسمان خراش ها ، هتل ها ،مدارس و ... متفاوت می باشد به خصوص که تعداد افراد حاضر در ساختمان ها نیز بسیار مهم می باشد.
خطرات احتمالی مانند : آتش ، گسل های الکتریکی و مکانیکی ، مواد خطرناک ، سرقت و حمله.
ایمنی در ساختمان ها :
ایمنی شامل همه اقدامات پیشگیرانه و کاهش آسیب پذیری می باشد.این ایمنی ها شامل اقدامات حفاظت از آتش ، حفاظت از خروج اضطراری ، حفاظت از سرقت و ... می باشد.
الزامات ایمنی ساختمان ها به شرح زیر می باشد :
１.آیین نامه وسایل حفاظت فردی
２. آیین نامه علائم ایمنی در کارگاه ها
３. آیین نامه پیشگیری از آتش سوزی در کارگاه ها
４.آیین نامه حفاظتی حمل بار دستی
５.آیین نامه ایمنی ساختمان کارگاه ها
６. آیین نامه کار در ارتفاع
７.آیین نامه کار با ماشین آلات عمرانی
از مهم ترین علل حوادث ساختمانی می توان به مقطعی بودن فعالیت های ساختمانی و عدم امکان نظارت کافی و موثر بر رعایت مقررات ایمنی در کارگاه ها توسط بازرسان کار و ... اشاره کرد.
شایع ترین حوادث ساختمانی :
سقوط از ارتفاع ، سقوط اجسام ، ریزش آوار ، سقوط بالابر ، برق گرفتگی و ... از شایع ترین مواردی است که کارگران ساختمانی با آن مواجه هستند. بررسی ها نشان می دهد که می توان با صرف هزینه اندک از وقوع حوادث اینچنینی پیشگیری کرد مانند نصب حفاظ های موقت در سمت پرتگاه ، مهار کردن بالابرهای حمل مصالح ، رعایت ایمنی در مجاورت خطوط برق فشار قوی و ... .
حفاظت از درب و پنجره های اتوماتیک :
اگر ساختمان ها دارای درب و پنجره های اتوماتیک اضطراری باشند اپراتور مسئول ایمنی آنها است و با توجه به استاندارد موجود در ارتباط با ایمنی در استفاده از درب های اتوماتیک ، اقداماتی برای حفاظت از مناطق خطرناک مورد نیاز می باشد :
１.استفاده از سنسور برای جلوگیری از خرد کردن ، برش و ضربه در هنگام باز و بسته شدن
２.حفظ فاصله های ایمن برای جلوگیری از خرد کردن و کشیده شدن در
３.کنترل نیروی درب های آسانسور
４.حفاظت در مقابل آتش
اگر سیستم های درب های اتوماتیک به وسایل ایمنی مجهز نباشند علیرغم تمام فوایدی که دارند می توانند خطر ساز نیز باشند از تجهیزات ایمنی حس گرهای ایمنی در لبه های درب اتوماتیک حساس به فشار را می توان نام برد ، این نوع لبه ها نوعی از تجهیزات ایمنی درب های اتوماتیک هستند که در لبه های دور قاب درب های اتوماتیک واقع می شوند و در اثر لمس کردن مانع با استفاده از سنسورهای حساس به فشار عمل می کنند بدین ترتیب که در زمان بسته شدن درب ها در صورت تماس با مانع با فرستادن پیامی مانع از حرکت درب های اتوماتیک می شود و ممکن است جهت حرکت را نیز معکوس کند.
همچنین این درب ها به نوعی برنامه ریزی و نصب می شوند تا از ایجاد حریق جلوگیری کنند.
فرار و راه نجات در زمان خطر :
مردم در هنگان خطر به دنبال راه فرار هستند که در مواقع آتش سوزی و ... از راه های اضطراری نجات پیدا کنند. این مسیرها حتما باید در زمان نقشه برداری ساختمان تعریف شود.
تمام درب ها در امتداد راه فرار و نجات باید به عنوان درهای فرار یا خروجی های اضطراری طراحی شوند.
مسیرهای فرار و نجات باید در زمان آتش سوزی از دود دور باشند تا مردم بتوانند با ایمنی کامل حرکت کنند و آتش نشانان بتوانند گرما ، دود و گارهای احتراق سمی حاصل از آتش را مهار کنند.
کنترل دسترسی و حفاظت از خروجی اضطراری :
ایمنی ساختمان به معنای حفاظت از ساختمان ها ، اتاق ها ، داده ها و اموالی می باشد که دسترسی به آن غیرمجاز است. این بدان معناست که بعضی از افراد امکان دسترسی به مناطق خاص را دارند. در زمان های اضطراری هرکسی باید خارج شود اما هرکسی نباید وارد شود و این زمانی است که سیستم های حفاظت از خروج اضطراری وارد عمل می شوند.
درب ها مهم ترین عامل ایمنی ساختمان به شمار می آید درب ها عامل دسترسی به ساختمان ، خروجی های اضطراری و اتصالات محافظت شده به اتاق های دیگر و مناطق مختلف کاربردی ایفای نقش می کنند.
در آخر می توان گفت ایمنی یک ساختمان می تواند تا حد قابل ملاحظه ای آرامش روانی ما را تامین کند بنابراین رعایت اصول ایمنی در ساختمان در مرحله اول باید توسط پیمانکاران و ناظران رعایت شده و مورد بررسی دقیق قرار گیرد. اما نقش هر فرد نیز مهم است و می تواند تامین کننده سلامتی افراد خانواده باشد.